‘Ik vroeg aan hem hoe het ging. Eerst kwam de boosheid en het verwijt. Daarna, stilte en tranen…afgewisseld met boosheid . Wat moest hij nu verder?

Als profiler en personal coach kom ik bij veel bedrijven waar reorganisaties gaande zijn. Soms op uitnodiging van HRM of directie, soms op uitnodiging van de ondernemersraad. Medewerkers krijgen te maken met verlies van werkplek of zelfs met ontslag. Het lijkt vaak zo cliché: werk is maar werk. Als personal coach zie ik dagelijks in de praktijk dat werk veel meer kan betekenen dan alleen maar werk.

Het verlies van je baan na ontslag

Het verlies van je baan heeft een behoorlijk impact op je leven en is voor velen echt een traumatische gebeurtenis. Mensen ervaren het als meer dan alleen verliezen van inkomen. Werk is een van onze zekerheden. Het komt tegemoet aan fundamentele behoeftes als veiligheid, status, zekerheid, zelfvertrouwen, erbij horen etc. ( 6 human needs – Abraham Maslow).

Allemaal zaken die bij een vaste baan vanzelfsprekend lijken. Voor iemand die ontslagen wordt, vallen deze zekerheden echter (tijdelijk) weg. Vaak is er aan het ontslag een langere periode van onzekerheid vooraf gegaan en zijn er meerdere pogingen geweest om het ontslag af te wenden. Maar als het dan toch tot ontslag komt, is het definitief. Dan volgt de klap en begint de verwerking – het rouwproces.

Rouw als reactie op ontslag, is de ‘keerzijde’ van het hechtingsproces en de loyaliteit, waarmee medewerkers zich hebben verbonden aan hun baan en aan alles wat daarbij hoort. Rouwprocessen zijn belangrijk om het verlies van werk een plek te kunnen geven en een nieuw perspectief op de toekomst te ontwikkelen.

De verschillende stadia van rouwverwerking bij baanverlies

De term rouwverwerking wordt veelal gebruikt nadat iemand is overleden, maar ook in het geval van baanverlies door bijvoorbeeld overplaatsing of ontslag kun je verschillende stadia van rouw ervaren. De verschillende fasen van rouw helpen bij het verwerken van het verdriet van baanverlies.

Stadium 1: Ontkenning
In deze fase van rouw zie je dat mensen het ontslag niet onder ogen willen zien.

Stadium 2: Boosheid
In deze fase is het goed mogelijk dat iemand boos is op zijn baas, aangezien die hem of haar op straat heeft gezet. Ook kan het zijn dat de schuld wordt gegeven aan collega’s of adviseurs die tekortgeschoten zijn. Dit helpt bij de rouwverwerking aangezien het gevoel van schuld en verdriet wordt onderdrukt door zich druk te maken over de schuldvraag. Ook gedachten van wraak kunnen tijdens deze fase opspelen.

Stadium 3: Marchanderen/onderhandelen
Als de verliezer merkt dat protesteren en boosheid niet helpt kan men proberen het verlies van de baan te verwerken door zich doelen te stellen of beloften te doen. Dit kan bijvoorbeeld door naar de rechter te stappen en het ontslag aan te vechten of financiële compensatie te vragen voor het geleverde werk en inkomstenderving.

Stadium 4: Depressie
Als protesteren tegen het baanverlies geen zin meer heeft en er te weinig compensatie is geboden kan het voorkomen dat iemand in een depressie raakt, of symptomen van stress vertoont.

Stadium 5: Acceptatie
Je bent in het laatste stadium aangekomen van de rouwverwerking en hebt het baanverlies geaccepteerd.
Pas na de acceptatie is er ruimte voor nieuw perspectief, nieuwe actie en kun je actief op zoek naar nieuw werk.

Wat betekent dit voor werkgevers en werknemers?

Wat in de praktijk nu blijkt is dat velen er vaak veel langer over doen door deze stadiums heen te gaan wanneer het hen ontbreekt aan duidelijke en op de persoon afgestemde begeleiding. Het blijven hangen in een stadium of in een soort van “loop” tussen verschillende stadia maakt een nieuwe start vrijwel onmogelijk.

Feit is ook dat hoe langer men in deze fase blijft vastzitten, hoe moeilijker het wordt om de volgende stap te zetten. Langdurig zonder werk zitten veroorzaakt dan alleen extra onzekerheid, stress en mogelijk een burnout.

NLProfiling is gespecialiseerd in het begeleiden van werknemers en werkgevers bij deze problematiek. De begeleiding van personen in elk van deze stadia en ook de behandeling van stress en burnout klachten is van het grootste belang om snel weer verder te kunnen. Vaak duurt een burnout een jaar of langer.

Met een gespecialiseerd aanpak kan dit terug gebracht worden tot pakweg een maand of drie waardoor en geen onnodig lange hiaten ontstaan in het CV van de werknemer. Er zijn inmiddels uitspraken van het gerechtshof geweest dat Burnout ook de verantwoordelijkheid van de werkgever is.

Heb je je baan verloren en wil je meer weten over hoe nu verder, ga dan naar de website van NLProfiling of mail mij. Ben jij werkgever en wil je ondersteuning tijdens de reorganisatie van jouw bedrijf of begeleiding van de werknemers, dan help ik je graag met een advies voor een goed verloop van het gehele traject.